" มาร "คืออะไร คำว่ามารก็คือ สิ่ง หรืออุปสรรคที่ขัดขวางไม่ให้เราบรรลุความดี หรือจะเรียกว่าสิ่งที่ฆ่าบุคคลให้ตายจากความดีก็ได้ มาร นั้นมีอยู่ 5 ประเภทก็คือ
1 กิเลสมาร หมายถึงกิเลสทั้ง 3 ตระกูลใหญ่ๆได้แก่ ราคะโทสะ โมหะ หรือจะเรียกว่า โลภะ โทสะ โมหะ ก็ได้ ซึ่งหากมารนี้เกิดขึ้นในใจใครแล้วก็จะทำให้เกิดบาปทั้งสิ้น จะทำให้ความดีความงาม เช่น เมตตา กรุณา หายไปหมดจากจิตใจเรา เพราะจะถูกกิเลสฆ่าตายนั่นเอง
2. ขันธมาร หมายถึงขันธ์ทั้ง 5 ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา นสังขาร และวิญญาณ เหตุที่เราเรียกว่ามารก็เพราะว่า เป็นสภาพปัจจัยที่ปรุงแต่งขึ้น และเป็นที่ตั้งแห่งทุกข์ ถูกปัจจัยต่างๆบีบคั้นและเบียดเบียนได้ เช่นการเจ็บป่วย จะทำให้เราไม่สามารถทำความดีได้เต็มที่
3. อภิสังขารมาร คืออภิสังขารที่ปรุงแต่งกรรม เหตุที่เป็นมารก็เพราะว่า ทำให้เกิด ชาติ ชรา มรณะ เป็นการขัดขวางไม่ให้หลุดพ้นจากทุกข์ในสังสารวัฏ
4. เทวปุตตะมาร คือ เทพบุตรแต่ว่าเป็นเทพบุตรที่ชั่วร้าย (เทพอสูร) คอยมุ่งร้ายขัดขวางและเหนี่ยวรั้งบุคคลไม่ให้ละความสุข เพื่อออกไปบำเพ็ญเพียร
5. มัจจุมาร คือความตาย เพราะตัดโอกาสในการทำความดีโดยหมดสิ้น ความตายจึงถือว่าเป็นมารชนิดหนึ่ง
ผู้ปฏิบัติธรรมจะต้องเอาชนะมารทั้ง 5 ลีให้ได้และต้องใส่ใจไว้เสมอว่า มารไม่มีบารมีไม่เกิด มารไม่มีบารมีไม่แก่กล้า
สรุปความจากหนังสือ "หยุดคิด จิตสงบ จึงพบสุข" หน้าที่ 14 โดยพระเดชพระคุณหลวงพ่อ กันตสิริภิกขุ